Oyun Terapisi ve Filial Terapi

1. Danışanlarınız ile yapmış olduğunuz görüşmelerde oyun terapisi uygulamalarından faydalanıyor musunuz? Faydalanıyorsanız hangi yöntemleri daha sık kullanıyorsunuz?

Faydalanıyorum. Çocuk merkezli oyun terapisi yöntemini kullanmayı sıklıkla tercih ediyorum. Oyun terapisi nedir sorusunu cevaplayarak devam etmekte fayda var. Oyun terapisi, çocukların gelişimsel ve zihinsel ihtiyaçlarını karşılamak ve bunlara yanıt vermek için oyun ve oyuncaklar aracılığı ile sorunları ve çözümleri keşfetmeye yönelik bir terapi yöntemidir. Oyun terapisi yaygın olarak kullanılır. Psikologlar oyun terapisi eğitimi alma ve bu yöntemi kullanma konusunda oldukça isteklidir.

2. En çok hangi yaş grubundaki çocuklarla çalışırken oyun terapisi yöntemlerinden faydalanıyorsunuz?

5-11 yaş aralığındaki çocuklarda, seans sürecini oyun terapisinden de faydalanarak yapılandırıyoruz. Bazı seanslarda sadece oyun terapisi yöntemi ağırlıklı çalışırken bazı seanslarda oyun terapisini, diğer tekniklerle birlikte destekleyici olarak kullanabiliyoruz.

3. Genel olarak hangi tür yakınmalarla gelen danışanlarınıza bu terapi yöntemini uygun buluyorsunuz?

Genel olarak bu yakınmaları başlıklar altında toparlarsam; Çocuklarda depresyon, takıntılar, kaygı bozuklukları, cinsel ve fiziksel istismar, travma, anne-baba boşanması, mükemmeliyetçi ebeveyn tutumları, alt ıslatma, mastürbasyon, yemek yeme sorunu, uyku sorunu vb. durumlar sonucunda duygusal ve davranışsal problemler yaşayan çocukların iç dünyasını anlamak, duygusal problemleri ile başa çıkmalarını sağlamak, yaşadığı sıkıntılara alternatifler ve çözümler üretmek için başvuran danışanlarımda çocuk merkezli oyun terapisi tekniğini kullanırım.

4. Sizce Filial terapi uygulamalarının diğer terapi yöntemlerinden farkları nelerdir? Genel olarak bu konuda bizi bilgilendirebilir misiniz?

Filial terapi, 3-10 yaş arası çocukların ebeveynleri ile birlikte uygulanan bir oyun terapisi modelidir. Filial oyun terapisinde çocuk ile anne-baba arasındaki ilişkiyi oyun aracılığıyla güçlendirme hedefi doğrultusunda çalışmalar yapılır. Sorunların oluşumunu önlemek ve mevcut problemleri çözüme kavuşturmak amacı ile uygulanan bir yaklaşımdır.Tüm psikoterapi modellerinde aileler çocuklarla ilgili her süreçte destekçi olmak durumundadır ancak Filial terapideki kadar etkin değillerdir. Filial terapide ebeveynler diğer terapi yöntemlerine göre süreçte doğrudan etkilidirler. Terapinin bir parçası olurlar, terapistin gözetiminde terapi sürecinin bir bölümünü yönetirler.

5. Terapiye katılan aile yapılarıyla ilgili genel gözlemleriniz nelerdir? (Sosyo-ekonomik-kültürel)

Psikoterapi ülkemiz için henüz yaygınlaşmış, kolay ulaşılabilir bir hizmet değil ancak çocukları için terapiye başvuran aile sayısı epey fazladır. Genellikle orta düzey veya yüksek ekonomik gelire sahip aileler başvuruyorken bazen düşük ekonomik gelir elde eden aileleri de terapilerde görebiliyoruz. Gelişime açık aileler daha sıklıkla uzman yardımı aramaktadır.

6. Ailelerin oyun terapisi süreciyle ilgili tutum ve davranışlarıyla ilgili gözlemleriniz nelerdir?

Aileler genellikle terapiye oyun terapisi hakkında bilgi sahibi olarak başlamıyorlar, süreci sadece oyun oynanan bir saatmiş gibi algılayabiliyorlar. Oynanan oyunun, seans odası dışındaki oyunlar gibi olduğu, ancak uzman değerlendirmesi ve bazı tekniklerin kullanılmasıyla yapılandırıldığı aileye seans süreci içerisinde, Oyun Terapisi Uzmanı tarafından ayrıntılı şekilde iletilmeli. Aileler sürece ve çocuklarına dair seans içerisinde bilgilendirildiklerinde daha rahat ve güvende hissediyorlar.

7. Terapi süreci ile aile çocuk iletişiminde hangi tür becerilerin kazandırılabilmesini/geliştirilebilmesi öngörüyorsunuz?

Sağlıklı iletişim kurmanın kendisi bir beceridir. Bu beceri için temel koşullardan birisi de bireylerin iletişim tarzlarındaki çatışmaya zemin hazırlayan dili bulmalarıdır. Anne ve babaya, genellikle hangi tutumda davranan bir ebeveyn, sahip oldukları çocuklarının gelişim dönemi özelliklerinin bilincinde olup olmadıkları, aile içerisinde görev ve sorumlulukların nasıl paylaşılması gerektiğine dair iletişim psiko-eğitimiyle aileye bu beceri kazandırılabilir. Aynı şekilde ailenin iletişim dilindeki hatalar tespit edilerek düzeltilebilmesi adına da adımlar atılabilir.

8. Filial terapi uygulama sırasında karşılaşılan güçlükler var mıdır? Var ise bunları aşmak için nasıl bir yol izliyorsunuz?

Filial terapide, ailelerin terapi sürecine olan motivasyonunu diri tutmak adına hem terapist hem de aileler oldukça fedakarlıkta bulunmalı ve sabır gösterebilmelidir. Zaman ve sabır açısından filial terapiyi güç bulduğumu söyleyebilirim. Bunları aşmak için de aileyi düzenli ve eksiksiz şekilde psiko-eğitimle bilinçlendirmeli, sabırlı olmaları konusunda aileye destek verilmelidir.

9. Terapi uygulamaları sonucunda çocukta gözlemlediğiniz değişikliklerin neler olduğunu paylaşır mısınız?

Oyun terapisinde, terapist başvuruda bulunan çocuğu koşulsuz kabul eder. Bu kabulü görev ve hisseden çocuk zamanla çatışmalarını, sıkıntılarını, oyunu ve oyuncakları kullanarak ortaya koyar. Terapistte, çocuğun oyununu gözlemleyerek ve onu anladığını hissettirerek çocuğun rahatlamasını sağlar. Oyun terapisi, çocuğun yaşadığı problemleri ve zorlukları önlemede ya da çözmede yardım sağladığı gibi, çocuğun gelişimine ve büyümesine de katkı sağlar.

10. Terapi uygulamaları sonucunda ebeveynlerdeki tutum ve davranış değişiklikleri hakkında gözlemlerinizi paylaşabilir misiniz?

Genellikle ebeveynler için çocuklarında meydana gelen ufacık bir değişim veya gelişim çok büyük anlamlar ifade eder. Terapide sadece çocuk veya çocuklara oyun terapisi yapmaktan ziyade, ailelere de uzman tarafından çocuğa dair bireysel destek sunuluyor. Bir yandan da aileler uzmanlarla görüşme sağladıktan sonra çocuğa dair farkındalık kazanıp daha bilinçli ebeveynler olabiliyorlar.